Vaak staat er op cosmeticaverpakkingen aangegeven dat een product ‘pH neutraal’ of ‘pH-huidneutraal’ is. Maar wat houdt dat nu eigenlijk in? Sterker nog, wat is pH? En waar moet je als consument op letten? Vandaag neem ik jullie even mee terug naar scheikundeles om jullie de basisprincipes van pH uit te leggen!
Historie
Het fenomeen ‘pH’ is bedacht door Søren Sørensen, een Deense chemicus. De ‘p’ in pH staat voor het Duitse potenz, wat macht betekent. De ‘H’ staat voor het waterstofion (waterstof wordt aangeduid met de letter H). In het jaar 1909 bedacht hij de pH-schaal, een schaal die de zuurgraad van een waterige oplossing bepaalt.
pH schaal
De pH-schaal loopt van 0 tot 14 (alhoewel er stoffen bestaan die zo zuur zijn dat ze eigenlijk negatief zijn en stoffen die zo alkalisch zijn die ver boven de 14 uitkomen, maar hee, we moeten ergens een grens trekken). pH 7 is precies in het midden van 0 en 14 en wordt daarom beschouwd als pH neutraal.
Alle vloeistoffen met een pH-waarde hoger dan 7 worden alkalisch (ook wel een base) genoemd, en alle vloeistoffen met een pH-waarde lager dan 7 worden zuur genoemd. Met andere woorden, hoe lager de pH hoe zuurder de vloeistof, en hoe hoger de pH hoe alkalischer de vloeistof.
Een zuur:
– staat waterstof (H+) ionen af
– smaakt zuur
– heeft een pH lager dan 7
Een alkaline (base):
– kan zijn waterstof (H+) ionen moeilijk afstaan (sterker nog, ze trekken ze juist aan)
– smaakt bitter en voelt gladjes aan, zoals een zeep of ander schoonmaakmiddel
– heeft een pH hoger dan 7
Gevaren
Hele sterke zuren (zeer lage pH) en hele sterke alkalines (zeer hoge pH) zijn extreem corrosief en branden werkelijk gaatjes in je kleding of erger nog, je huid. Ik kan me herinneren dat ik wel eens een druppeltje sterk geconcentreerd salpeterzuur heb gemorst op mijn nieuwe leren schoenen, toen ik nog als farmaceutisch analist werkzaam was. De schade leek mee te vallen, maar na een uur zat er toch echt een gaatje in het leer. Was er gewoon doorheen gebrand. Eén druppeltje! Kan je nagaan wat er gebeurt met de gezichten van vrouwen waarbij mannen zuur over ze heen gooien als straf? Verschrikkelijk.
Natriumhydroxide, in de volksmond ook wel gootsteenontstopper genoemd, is een hele sterke base. Criminelen gebruiken het om lijken in op te lossen. That’s right. Binnen 3 uurtjes is een compleet lichaam helemaal vloeibaar. Luguber hè? Kan trouwens ook met zuur. Dit is even om aan te geven hoe gevaarlijk deze vloeistoffen kunnen zijn en dat je altijd moet oppassen wanneer je te maken hebt met hele sterke zuren of basen.
Gelukkig is de pH van cosmeticaproducten niet extreem hoog of laag en kunnen we het dus met een gerust hart gebruiken zonder bang te worden dat we de volgende ochtend niet zullen halen.
De pH van Cola is hoe laag?!
Hieronder een aantal bekende oplossingen met hun pH-waarde, ter indicatie:
Zuiver water = pH 7
Zeep = pH 9 – 10 (vrij alkalisch!)
Tandpasta = pH 8
Maaginhoud = pH 1,5 – 3,5 (vrij zuur!)
Jus d’orange = pH 3,5
Coca Cola = pH 2,5 (whuuut!?)
Onze huid = pH 5,5
Als je er vanuit gaat dat de pH-schaal van 0 tot 14 loopt dan is de pH van zeep echt behoorlijk hoog en de pH van jus d’orange (net zoals bijna alle vruchtensappen) en Coca Cola is echt superzuur. Ik schrok er wel een beetje van toen ik dit voor het eerst las. Nu snap ik ook waarom zeep je huid zo kan uitdrogen en waarom het drinken van te veel vruchtensap en frisdrank zo slecht is voor je gebit. En nu snap ik ook waarom tandartsen aan de hand van een gebit kunnen zien of iemand een eetstoornis heeft: iemand die vaak overgeeft pompt continue een superzure maaginhoud naar buiten, dat doet een gebit op den duur natuurlijk niet ten goede.
pH huidneutraal
We vergeten het vaak, maar onze huid is ook een orgaan. Het zit dan wel aan onze buitenkant, maar net als een hart, longen, nieren en darmen heeft ook de huid een functie. Onze huid is ons eerste afweermechanisme tegen bacteriën en infecties en het beschermt ons tegen ongevallen en uitdroging. Het beschermt in feite alle andere organen die we hebben en juist om deze reden moeten we goed voor onze huid zorgen. De pH van onze huid is 5,5 (maar mensen met huidaandoeningen zoals eczeem of diabetici hebben vaak een iets hogere pH). Even ter duidelijkheid: pH-neutraal is 7 en pH-huidneutraal is 5,5. Dit is dus niet hetzelfde!
Als we onze huid wassen met alkalische producten, en dat zijn vaak producten die schuimen, brengen we de ietwat zure pH van onze huid uit balans. Vooral hele jonge kinderen, of juist oudere mensen of mensen met een (zeer) gevoelige huid kunnen huidirritatie krijgen van producten die de pH van hun huid uit balans brengen. Ook mensen met huidaandoeningen zijn gevoelig voor producten met een te hoge of te lage pH.
Waarom? Als de pH-waarde van onze huid verstoord raakt dan verzwakt dat de natuurlijke barrière, waardoor de huid sneller raakt uitgedroogd. Water heeft een pH van 7 en dat is hoger dan de pH van onze huid. Je raad het al, ook zoiets onschuldigs als water kan onze huid dus al flink uitdrogen. Daarom is onze huid ook vaak wat droger en trekkeriger als je uit de douche komt stappen.
Om de huid gezond en in balans te houden is het belangrijk dat de pH waarde van de huid zo neutraal mogelijk blijft, zodat het beter vocht kan vasthouden en er minder kans is op uitdroging. Je kunt je huid hier een handje bij helpen door zoveel mogelijk pH-huidneutrale producten te gebruiken (dus met een pH van rond de 5,5).
Of gewoon minder vaak douchen.
Ik denk wel dat, ook al is de pH technisch gezien in orde, ingrediënten zoals zeep veel huideigen oliën stript van onze huid en dat parfum, kleurstoffen en parabenen ook niet veel goeds doen wat betreft huidirritatie. We moeten ons dus vooral niet doodstaren op pH (zo van, als de pH maar huidneutraal is), want er zijn meerdere factoren die kunnen zorgen voor huidgevoeligheid.
Klik hier voor een artikel dat ik schreef over de pH van de vagina in combinatie met intieme verzorging. Ook al is de pH van water 7, toch is het (althans voor mij) beter om mijn vagina te wassen met alleen water. Intieme verzorging is niets voor mij, ik krijg dan echt last.
pH in cosmetica
Stond er op elk product maar aangegeven wat de pH-waarde is, dat zou naar mijn idee ideaal zijn. Gewoon onder de ingrediëntenlijst, ofzo. Helaas is dit niet het geval en moeten we er dan maar op vertrouwen dat de fabrikant zo slim is geweest om er rekening mee te houden. Gelukkig worden tegenwoordig de meeste producten, ook al bevatten ze zeep, in balans gebracht met bijvoorbeeld citroenzuur, zodat het product naar een pH wordt gebracht tussen de 5,5 en 7 en dus technisch gezien pH-(huid)neutraal genoemd kan worden. Maar toch blijft het altijd een gok.
pH indicator
Thuis heb ik pH-strookjes waarmee ik de pH kan bepalen van vloeistoffen. Deze indicators doop je simpelweg in de vloeistof en dan lees je de kleur af: geel is een lage pH en hoe groener de kleur wordt, des te hoger de pH. De strookjes die ik hier laat zien kunnen pH meten tussen 4 en 7. De strookjes heb ik destijds meegenomen van het laboratorium, maar het zou handig zijn als we deze gewoon bij de drogist zouden kunnen kopen, vinden jullie ook niet? Ze zijn niet zo supernauwkeurig als een pH-meter, maar geven desondanks een redelijke specifieke indicatie van de pH.
Ik hoop dat het jullie duidelijk is geworden wat pH is, wat het verschil is tussen een zuur en een base en waarom het zo belangrijk is dat de producten die we gebruiken pH-huidneutraal (pH 5,5 – 7) zijn. Ook hoop ik dat dit artikel niet al te saai was, haha! Ik kon gewoon niet stoppen met schrijven.
Until next time,
Serena Verbon
bron afbeeldingen: denstoredanske.dk, Breaking Bad, Vayuvit, gimmesomeoven.com, rsvpmedspa.com, sanicur.nl
Wauw, wat een onwijs duidelijk en fijn artikel!
Brings back memories van scheikunde lessen dit artikel 😀
Kijk..dat is Interessant!
Ik gebruik half deel appelazijn en half deel gedemineraliseerd water gemixt als tonic voor mijn gezicht, maar misschien is dat te zuur? Ik denk na dit artikel dat mijn droge huid misschien door die tonic komt! Wat denk jij Serena?
Misschien moet ik maar overstappen op de ‘toleriane’-lijn van la roche posay (waar ik mijn cleanser al van heb) en daar de tonic van proberen. Of heb je nog een andere suggestie?
handig. ik let er eigenlijk nooit zo op maar wist het wel. ik heb een hele zure huid!
sieraden verkleuren bij mij ontzettend snel.
Interessant artikel! Ik vind dit soort dingen altijd heel erg fijn om te weten.
Interessant juist en niet saai. Zou misschien leuk zijn om 1x per week zo ‘n informatief artikel te plaatsen!
Hoi Serena, juist met dit soort artikelen onderscheidt jij jezelf, plaats meer van dit soort artikelen die ons meer achtergrond informatie geven. Bedankt 🙂
Wat ook wel grappig is, is dat we als we bij patienten een bloedgas afnemen en het ph dan 7 is, we ( verpleegkundige en artsen) daar wel een beetje onrustig van worden, omdat dat veel te zuur is. In het bloed moet het wel 7,35-7,45 zijn.
ik hou juist van dit soort artikelen! Kan niet lang genoeg zijn!
Leerzaam!
Dinsdag heb ik mijn scheikunde-examen gehad, dus ik was juist van plan om dit maar snel weer te vergeten, haha!
Ik vind dit wel een heel goed artikel! Dit soort artikelen miste ik een beetje de laatste tijd, dus ik hoop dat je weer vaker een wat meer diepgaande uitleg/review plaatst (: ik vind namelijk dat dat is wat jouw blog beter maakt dan de rest, puur omdat jij met je scheikundige achtergrond zoveel meer informatie kan geven!
Ik vind het echt een interessant artikel!
Super interessant artikel! Ik heb mij er eigenlijk nooit zo in verdiept, aar het is toch wel heel handig om te weten!
Dit was absoluut niet saai! Maar juist heel leerzaam! (maar goed ik wil dan ook altijd alles weten/ leren)
Ik probeer er qua huidverzorging al op te letten omdat ik een vrij vochtarme en vrij gevoelige huid heb. Qua voedingsmiddelen let ik er echt niet op :$
Ik wist het allemaal al maar goed artikel! Voor aquariums heb je ph testen (druppel en test stripjes) dus in dierenzaken kun je ze vinden 😉
Serena, wat een interessant artikel! Goede en duidelijke uitleg: heel fijn! Ik voel me meteen een stuk slimmer op deze donderdagochtend 😉
Tegenwoordig zijn deze stripjes ook te verkrijgen bij de betere drogist (wij verkopen ze in een G&W). Met deze stripjes kan je ook kijken hoe “verzuurd” je zelf bent door bijvoorbeeld je voedingsstijl. Heel interessant! Er zijn ook producten om te “ontzuren”. Leuk artikel en goed om mensen eens bewust te maken van hun zuurtegraad.
Auteur
Wat goed om te weten! Ik zie dat er best veel G&W vestigingen zijn door Nederland (helaas niet in Utrecht).
Volgens mij in Maarssen wel, vlakbij station Maarssen!
Wat een goed artikel. Goed om weer eens te lezen. Doet me denken aan de scheikunde lessen al was die lerares dodelijk saai en dit artikel gelukkig helemaal niet haha. Interessant juist!
Helemaal niet saai, super interessant juist! Dank!
Breaking Bad!!
Heel leuk zo een post, weer wat geleerd van juf Serena.
Wat een interessant (en absoluut níet saai) artikel!
Ha Serena! Interessant artikel! Kun je niet gewoon vanaf nu bij iedere review die je schrijft de pH even meten? 🙂
Auteur
Dat is zeker een goed idee!
Wat een heel erg fijn artikel. Het zou dus handig zijn van de pH strookjes te hebben en die in douche producten te gebruiken om te zien of het wel goed is voor je huid. Dan kun je ook kijken of Dove wel gelijk heeft dat het goed en zacht voor de huid is.
Wat een interessant artikel!
“hoe lager de zuurgraad hoe zuurder de vloeistof, en hoe hoger de zuurgraad hoe alkalischer de vloeistof”
Da’s niet waar, dat zou taalkundig ook helemaal nergens op slaan, de zuurgraad geeft aan hoe zuur iets is, en hoe hoger die graad, hoe zuurder. De pH is een maat voor de zuurgraad, maar is niet hetzelfde, want een hoge zuurgraad is een lage pH en omgekeerd.
Om het vooral niet moeilijk te maken 😉
Auteur
Ik heb zuurgraad vervangen voor pH, dan klopt het taaltechnisch gezien. Maar ik neem aan dat je wel wist wat ik bedoelde 😉
Wat goed dat je dit artikel hebt geplaatst! Tegenwoordig gaan we gelukkig steeds bewuster nadenken over producten etc. dit helpt daar zeker bij!
Meeste dingen weet ik nog wel van mijn opleiding maar toch leuk om te lezen.
Grappige is dat ik voor mijn werk momenteel bezig ben wat het effect van pH waardes in de schoonmaakindustrie is 🙂
Van cola wist ik wel, ze zeggen weleens dat het een perfect schoonmaakmiddel is en niet bedoeld om te drinken haha grootste zooi die je je kunt bedenken (naast energiedrank, das nog erger).
Leuk geschreven Serena!
Ik vind dit soort artikelen echt heel interessant!
Het zou handig zijn als ieder product verplicht een ph waarde moest vaststellen en op de verpakking moest zetten.
Maar hoe zit het dan met baby shampoo zoals zwitsal? Ik dacht altijd dat dat milder was, maar het droogt mijn haar enorm uit.
heel interessant om te lezen! ik vind het altijd leuk om de wetenschap achter de beauty wat meer te ontdekken. maar heb dinsdag mijn scheikunde examen gehad wil nu even niet meer nadenken over de ph hahah 😛
Interessant! En echt niet saai, hoor! Ik sta er nooit echt bij stil dat de huid zo kan reageren op water, zeep, e.d., maar nu je het zo uitlegt is het best logisch allemaal. Ik wist ook niet dat er een verschil zat tussen pH neutraal en pH huidneutraal, dus bedankt voor de les op deze vroege ochtend 🙂
Wat een fijn artikel! Ik geniet altijd van je leerzame stukken 🙂 Vaak staat er PH neutraal op een verzorgingsproduct en dan denk je….goed! Maar grappig dat er (hopelijk) PH huidneutraal moest staan. Of het is gewoon afwijkend en ik maar denken dat het goed voor mn huid is 😉
Wat een tof artikel, wat goed dat je hier aandacht aan besteed! Het meeste was al bij mij bekend, maar het is altijd goed om een opfrisser te hebben! Je legt het ook nog eens super leuk uit!
Heel interessant om lezen dank je wel!
Goed artikel! Nu wist ik het grootste gedeelte al wel, maar je legt het altijd op een leuke en fijne manier uit, zodat het voor iedereen begrijpbaar is!
En hier bewijs je weer dat je blog een stuk diepgaander is dan de meeste beautytijdschriften.
Goed gedaan, super interessant om te lezen.
Bij iedereen is de pH van de huid verschillend, dus nooit precies 5,5. Maar het heeft een spreiding rondom. Dus pH huidneutrale producten zijn voor de meerderheid helemaal niet huidneutraal! Wassen met alleen water is sowieso het beste voor je huid, of anders met een product zonder zeep. Want pH huidneutraal of niet, zeep tast sowieso het laagje vet op je huid aan.
En een toevoeging: de pH van je vagina is een stuk zuurder dan van je huid, dus rondom je vulva al helemaal niet met zeep wassen! En zelfs alle wasemulsies speciaal voor down-under zijn nog niet zuur genoeg, dus ook hier; wassen met water!
Auteur
hi Marjan, goed dat je de vagina nog even aanhaalt! Ik heb er een tijd terug een artikel over geschreven, over de pH van onze vagina en de pH van intieme verzorging, die lees je hier terug:
https://www.beautylab.nl/intieme-verzorging/
Daar was ik inderdaad alleen met water, maar ergens is het wel vreemd omdat de pH van water 7 is, en dus ook eigenlijk veel te hoog.
Ik denk dat, ook al is de pH technisch gezien in orde, de zeep inderdaad veel huideigen oliën stript en dat parfum, kleurstoffen en parabenen ook niet veel goeds doen voor de huid. We moeten ons dus vooral niet doodstaren op pH, want er zijn meerdere factoren die kunnen zorgen voor huidgevoeligheid. Ik ga dit er nog even bij zetten, in de tekst!
liefs, Serena.
Ik heb dit vorig jaar met chemie gehad:p
De pH-strookjes zou je bij de apotheek kunnen kopen als ze op zijn!
Fijn artikel, lekker terug naar de roots van Beautylab. Maar sommige dingen werken ook weer heel goed als de pH waarde lager is. Zo werken AHA’s, BHA’s en peelings alleen maar goed als de pH-waarde lager is dan 4.
Nou Sereen je hebt me toch geholpen.ik heb vandaag een biologie examen waar dit ook in komt en was het even vergeten. Leuke manier van leren is dit!
Heel interessant! En bizar dat cola zo zuur is!
Wat een handig artikel!
Ik moet inderdaad altijd pH neutrale producten voor mijn huid gebruiken. Zat vroeger onder de eczeem en mijn huid is nog steeds zeer gevoelig! Ik ben ook bezig om een zuur-base dieet te volgen om van andere lichamelijke klachten(fibromyalgie) af te komen want niet alleen vloeistoffen op je huid hebben effect maar ook alles wat je eet!
Heel interessant! Ik had me er al eens eerder in verdiept, maar dat was jaren terug. Toch wel fijn om weer eens te lezen.
Wat goed dat je hier over schrijft! Ik hoop dat dit mensen een stuk bewuster gaat maken van wat we dagelijks tot ons nemen.
Heel interessant! Weer wat nieuws geleerd 😀
Was erg interessant om te lezen!
Het eerste wat ik geleerd heb vandaag hihi
Bedankt!
Aah, ik krijg weer allemaal herinneringen van de scheikundelessen terug, daar hebben we precies ditzelfde geleerd! Helaas zijn mijn herinneringen aan die lessen niet heel erg goed, maarja, blijkbaar heb ik er toch wat van opgestoken 🙂 Goed artikel, heel duidelijk en informatief artikel!
Wat interessant! Ik had ook geen idee wat het betekende.
Dat de ph waarde van cola en fruitsappen zo laag is… Daar schrik ik wel van! Je hebt me weer een stuk bewuster gemaakt.
Handig artikel!
Super interessant! ik drink bijna nooit cola, maar als ik het eens drink dan krijg ik altijd zuurbranden erna. Kan dat dan ook met die pH te maken hebben? Liefs
Helemaal niet saai, juist super interessant! Een paar dingen wist ik al, want ik krijg wel scheikundeles op school haha. Wow, een pH van 2.5 voor cola?goed dat ik het niet drink:p