Stress, uit onderzoek is gebleken dat maar liefst 44% van de volwassenen fysiek te kampen heeft met de negatieve invloeden van stress. En wisten jullie dat 95% van de doktersbezoeken stressgerelateerd is en dat stress wordt gezien als 1 van de 6 voornaamste doodsoorzaken? Ik weet niet hoe het met jullie zit, maar ik krijg spontaan stress van deze feiten. Ik voel me bijna genoodzaakt om een week vakantie te boeken en onder dwang te relaxen! Nee, even zonder dollen, deze getallen liegen er natuurlijk niet om.
Iedereen moet elke dag maar weer presteren en presteren en het komt steeds vaker voor dat jonge mensen, en dan heb ik het over twintigers, een burn-out krijgen. Het is toch eigenlijk te gek voor woorden. Bij sommigen begint het al wanneer ze nog kind zijn: naast school en huiswerk worden ze heen en weer gereden naar zowel de sportvereniging en muziekles. Iedereen is continue bezig en alert en niemand neemt een momentje rust of tijd voor zichzelf.
Voordat ik jullie ga vertellen hoe je stress kunt verminderen, leek het me interessant om jullie eerst te vertellen wat stress nu precies is. Er bestaan twee soorten stress; acute stress en chronische stress.
Acute stress
Deze vorm van stress noemt men ook wel ‘survival stress’. Het is een hele intense vorm van stress, maar gelukkig niet van lange duur. Wanneer je acute stress hebt kun je het niet negeren. Het ‘fight or flight’ mechanisme wordt geactiveerd: vlucht je, of vecht je? Denk maar eens aan de reactie wanneer je iemand laat schrikken. De één schrikt en rent weg, maar de ander geeft je spontaan een stomp voor je hoofd.
Wanneer er acute stress in je lichaam optreedt gebeuren er een aantal dingen. Ten eerste wordt je sympatische zenuwstelsel geactiveerd (hier kom ik later in dit artikel op terug). Stofjes als adrenaline, noradrenaline en cortisol komen vrij in onze bloedbaan. Bloed wordt als een malle naar onze spieren en ledematen gepompt, ons ademhalingssysteem werkt op volle toeren, onze mond wordt kurkdroog en onze pupillen worden schoteltjes. We zien scherper, we zijn superalert, pijn verdwijnt en we hebben snellere impulsen. Eigenlijk worden we tijdelijk een soort Twilight vampieren, als ik het goed begrijp.
Ik moet ineens denken aan een paar jaar geleden, toen Tara en ik in de zee zwommen in South Carolina. Er kwam opeens een hele grote krab bovendrijven, met de pootjes wild in de lucht trappelend. We schrokken ons dood! Ik weet zeker dat Tara en ik op dat moment acute stress hadden, want het verstand gaat op nul en binnen 2 milliseconden waren we allebei het water uit. Wanneer je acute stress hebt, ben je sneller en sterker dan je denkt.
Acute stress is zo slecht nog niet. Het is een overlevingsmechanisme van vroeger en in deze dagen komt het nog steeds van pas. Bijvoorbeeld wanneer je zo snel mogelijk uit een brandend huis moet vluchten. Of wanneer je een waterballon moet ontwijken.
Echter, wanneer je acute stress krijgt van je werkgever die 1 minuut voor 5 nog even je kantoor komt binnenstormen met de mededeling – ‘hee mop, kan jij deze stapel papieren nog even doorlezen, tekenen en op mijn bureau leggen? Mooi. Fijn. Super. Dan kan ik eerder weg, want ik heb nog een feestje. Later!’ – kun jij niet wegrennen noch je werkgever aanvallen. Technisch gezien kan het wel, maar de kans is groot dat je dan je baan verliest, dus wat doe je? Je onderdrukt dat ‘fight or flight’ mechanisme. Doe je dit vaker, dan leidt dit uiteindelijk tot een opeenstapeling van stresshormonen in je lichaam, oftewel chronische stress.
Chronische stress
Wanneer je stresshormonen niet voldoende worden afgebroken ontstaat er een inbalans in ons autonome zenuwstelsel. Vaak leidt dit tot symptomen als hoofdpijn, een slechte stoelgang, hoge bloeddruk, chronische vermoeidheid en depressie. Ook kan het leiden tot autoimmuunziektes als rheuma, lupus en verschillende allergieën.
Chronische stress is langdurig, maar niet zo intens als acute stress. Deze vorm van stress kun je daarom gewoon negeren, maar daar ligt dus juist het gevaar: onbewust sluimert het verder en tast het je lichaam aan.
Ons autonome zenuwstelsel kun je onderverdelen in (ortho)sympatisch en parasympatisch (volgens wikipedia);
- Het orthosympatisch zenuwstelsel, ook wel sympatisch zenuwstelsel genoemd, is het deel van het autonome zenuwstelsel dat de organen zodanig beïnvloedt dat het lichaamarbeid kan verrichten. Hiervoor is energie nodig. Het orthosympatische zenuwstelsel bevordert dan ook de dissimilatie, waarbij energie vrijkomt. Het orthosympatisch deel zorgt bij activiteit van het lichaam onder andere voor een hogere hartslagfrequentie, verwijding van de bloedvaten in de spieren en een hogere ademfrequentie, maar remt de spijsvertering.
- Het parasympathisch zenuwstelsel is het deel van het autonome zenuwstelsel dat de organen zodanig beïnvloedt dat het lichaam in een toestand van rust en herstel kan komen. Het parasympathische deel bevordert de assimilatie. Bij assimilatie worden de organische stoffen gevormd waaruit het lichaam bestaat. Het parasympathische zenuwstelsel zorgt onder andere voor een grotere productie van spijsverteringssappen, een snellere darmbeweging, verwijding van de bloedvaten naar het spijsverteringsstelsel en een snellere nierwerking. Het verlaagt onder andere de hartslagfrequentie en ademfrequentie.
Kort samengevat: het sympathische zenuwstelsel zorgt voor actie en het parasympatische zenuwstelsel voor rust en herstel. Hieronder een plaatje dat ik veel heb gezien tijdens mijn studie:
Normaal gesproken gebruiken wij ons sympatische- en parasympatische zenuwstelsel 50/50. We wisselen actie af met rust en herstel en alles is in balans. Door de drukte en het presteren van alledag maken veel mensen overmatig gebruik van hun sympatische zenuwstelsel, waardoor er dus minder gebruik wordt gemaakt van ons parasympatische stelsel en wij niet volledig kunnen herstellen. Ons sympatisch systeem raakt als gevolg hiervan oververmoeid, het lichaam raakt uiteindelijk volledig uitgeput en men krijgt hierdoor letterlijk een burn-out. Het kaarsje is op, het vlammetje gedoofd.
Het voorkomen van stress, of het herstel na een stressvolle periode, is simpelweg zorgen dat de balans tussen het gebruik van je sympatische- en parasympatische zenuwstelsel 50/50 is. Is het sympatische zenuwstelsel overwerkt, dan hebben we met andere woorden rust en herstel nodig om de verhouding weer in balans te brengen.
Ik heb in het verleden een aantal artikelen geschreven over stress waar jullie misschien wat aan hebben:
Naast de tips uit bovenstaande artikelen wil ik ook eens ingaan op de aromatherapeutische werking van lavendel. Deze etherische olie staat bekend om zijn ontspannende werking. Het is klinisch bewezen dat de geur van lavendel helpt bij het verminderen van stressgevoelens. Maar waarom? Ik ga het uitzoeken en kom later deze week terug met een artikel over lavendel.
Hebben jullie vaak stress? En zo ja, zorgen jullie dan wel voor voldoende ontspanning om je zenuwstelsels weer in balans te brengen?
Until next time,
Serena Verbon
bronnen:
- “So Stressed: the ultimate stress-relief plan for woman”, Stephanie McClellan, M.D. Beth Hamilton, M.D., 2010.
- Wikipedia Nederland
- Genericlook.com
ben de laatste tijd s.u.p.e.r.gestresst… door een operatie die eraan komt. in de zomer waarschijnlijk, maar nu weet ik nog NIKS. 3 weken van te voren krijg ik een oproep…
Heel fijn dit artikel.
Ik heb te lang doorgelopen met stress dat ik uiteindelijk soort van angststoornis heb ontwikkeld. Hypochondrie, oorzaak hiervan is ook stress. Heeft met bepaalde stofjes te maken, advies gekregen om veel te bewegen.
@miriam, dat wat jij beschrijft is wel extreem. ”overactief immuunsysteem (dikke lymfeklieren), verhoging en vermoeidheid. Mijn milt is verhard en mijn lever is uitgeput.”
Hoe weet je nou wanneer je milt verhard is of je lever is uitgeput ……
Ik wens iedereen veel ontspanning toe 😉
Erg interessant artikel, zelf heb ik er ook natuurlijk last van maar denk dat iedereen dat wel eens meemaakt 🙂
Heel herkenbaar.
Momenteel met geldzorgen, geen baan kunnen vinden.. leugens en kletspraatjes. 10 kilo kwijt in 2 weken.. nee geen pretje..
wat een interessant artikel !
leuk dat je ook over andere dingen schrijft dan beauty 🙂
Wat veel reacties op je artikel Serena: je kunt wel zien dat (chronische) stress leeft!
Zelf ben ik door natuurlijke technieken van mijn stress afgekomen met aandacht voor o.a. ademhaling via hartcoherentie, beweging, voeding en een techniek om vervelende emoties te doven.
Daarbij heb ik me laten inspireren door het boek “Uw brein als medicijn” van Servan Schreiber die laat zien dat we zelf de regie over onze gezondheid kunnen nemen. ( Wie interesse heeft: geef me je e-mailadres en ik stuur je een uittreksel)
Ik ben zo enthousiast over de resultaten geworden, dat ik ook andere mensen trainingen geef ik deze technieken.
Ik heb altijd stress wanneer ik heel veel dingen op een korte tijd moet doen.
Wat fijn, een artikel over stress. Ik heb momenteel heel erg last van stress sinds ik weet dat mijn moeder ongeneeslijk ziek is. De fysieke klachten (hoofdpijn, nekpijn, rugpijn) zijn erg vervelend, maar de psychische nog meer. Ik merk dat ik weinig kan hebben en gauw kribbig en kattig kan worden. Dat vind ik echt verschrikkelijk. Voor de fysieke klachten ga ik nu naar de Fysio, maar voor de psychische klachten zoek ik naar tips. Fijn dat je met de tip lavendel komt. Ik ben heel benieuwd naar je artikel hierover.
Ik ben voor mijn gevoel redelijk stressbestendig, maar ik kan me voorstellen dat er toch negatieve lichamelijke reacties zijn op stress die je mentaal niet helemaal meekrijgt.
of ik stress heb? volgens mij heb ik niets anders.
fulltime HBO-opleiding, 2 banen. stressen om toetsen die ik niet haal, stressen om herkansingen, stressen om geld, stressen om alles. Ik kan gewoon niet ontspannen. Ik had laatst een afspraak bij de schoonheidsspecialiste om even tijd voor me zelf te gunnen, ze zei niet denken aan school/werk lekker ontspannen, het is me gewoon niet gelukt. Elk moment van de dag stress ik wel om iets. Alles is zwaar 🙁 ben toe aan vakantie!! al 1,5 jaar niet weggeweest en in mijn vakanties gewerkt. Nu maar hopen dat ik mijn toetsen haal want anders zit in de zomervakantie te herkansen :*(:(:(
Heel interessant. Ik reageer zelf heel slecht op stress. Als ik weet dat ik een belangrijke toets of presentatie heb, dan krijg ik heel veel klachten. Ik krijg heel erg buikpijn, hoofdpijn en word enorm misselijk. Hierdoor heb ik vorig jaar erg veel lessen gemist. Ik zat heel erg in over mijn zieke vader, mijn eigen gezondheid en school. Gelukkig is het minder geworden. Ik ga er voor naar de psycholoog, omdat er niks lichamelijk gedaan kan worden. Het gaat steeds beter, ik moet gewoon zorgen dat ik genoeg ontspan. Maar uurrgh, stress. Sommige mensen presteren beter onder druk, bij mij is het nergens goed voor.
Ik ben vorige week toevallig nog bij de dokter geweest. Ik wist dat ik gestresst ben maar ik ben er ook nog eens heel depressief van geworden. En ik hoop er snel uit te komen, maar ik heb ‘t al heel lang (1,5 jaar) en nu pas ben ik er klaar voor om het te erkennen en er wat aan te gaan doen. Maarja, ik wil te snel en gelijk alles opgelost hebben maar zo werkt het natuurlijk niet..
Maar ik heb ook heel erg dat ik gewoon echt geen zin meer heb in school en alles en gewoon helemaal niks wil, helaas kan dat gewoon niet in de maatschappij van tegenwoordig..
ja, heel erg vaak, enoorme stress. Ik ben zoveel bezig met school gsa, MR, leerlingenraad, jaarlaagraad, 4 uur dansen piano les, en ik doe ook nog wiskunde op hoog niveau. Ik merk dat ik vaak hoofdpijn krijg als ik het niet meer aan kan, best handig… Een soort maximum stop van je lichaam, zorgt dat ik nooit helemaal instort. Als ik het voel opkomen of als ik heel erg duizelig word weet ik dat ik te veel van mezelf vraag.
Vaak ga ik dan even een half uurtje slapen en daarna koken. Vroeg naar bed die dag en ik kan alles weer aan 😀
Heel goed en informatief artikel! Hierdoor kom ik erg graag op je site 🙂
En dat plaatje met de sympathicus en parasympathicus, die heb ik ook al zóó vaak gezien tijdens mijn studie!
Toetsweek.. waar ik nu dus in zit.. dat geeft me stress..
het idee van moeten presteren is echt een hel voor mij. En dan nog het idee om te falen is ook erg.. Ja ik heb best een beetje last van faalangst..
daarbij komt dat ik ook nog eens vaak onvoldoendes haal.. dus niks is voor mij zeker. Ik kan een onvoldoende niet hebben.. want dan kan het zijn dat ik niet over ga…..
noujah allemaal stress hier dusxD
ps. heb nu pauze (aa)
Stress. Story of my life. Gecombineerd met een flinke dosis faalangst en onzekerheid. Heb voor mijn examens zelfs speciale medicijnen van de dokter gehad ervoor, omdat het anders niet ging lukken.
Hmm, herkenbaar 😉 Een interessant artikel.
Ik heb een tijdje op stress geleefd, durfde me niet te ontspannen omdat ik dan bang was de controle te verliezen/studie en stage niet meer aan te kunnen…. vreselijk!
Mindfulness kan heel waardevol zijn als je gevoelig voor stress bent 🙂
Ik heb vanaf klein meisje al stress, dagelijks en dus chronisch. Met als gevolg dat ik op mijn 28e enorm ziek werd en een jaar bijna aan bed gekluisterd was. Nu is dat beter, maar zit nog steeds met een overactief immuunsysteem (dikke lymfeklieren), verhoging en vermoeidheid. Mijn milt is verhard en mijn lever is uitgeput. Goed dat je dit artikel hebt geschreven, heel informatief!
Ik heb dagelijks acute stress, maar doordat ik thuis werk heb ik gelukkig wel de mogelijkheid om me af te reageren. Oh, en lavendel is idd super om te ontspannen 🙂
Ja, stress is hier momenteel helaas wel aanwezig…mijn vader is 2 weken g eleden overleden..het moment waarop ik het hoorde was ook heel vreemd…ben toen ook midden in de nacht naar het huis van mijn ouders gereden, zodat ik toch bij hem kon zijn..ik ben al niet al te dik maar nu vliegen de kilo’s eraf..moet dus wel opletten,maar heb gewoon erg weinig trek en ook al heb ik wel goed gegeten dan nog lijkt het of de kil;o’s er juist af gaan bij mij (ben soieso niet iemand die snel aankomt, heb wel 3 kids maar , jongste is 6 maanden maar al wel mijn figuur al een tijd terug..ben 29jaar trouwens)
Ook andere dingen eromheen, zoals mijn man die pas vanaf januari kankervrij is,spelen mee..(mijn vader is aan kanker overleden..het is nu 1 jaar ern 3maanden geleden dat we wisten dat hij ziek was..nu is hij er dus niet meer wat onzettend moeilijk is en zwaar…eigenlijk onvoorstelbaar zwaar…we hebben kinderen, deze zorgen wel voor afleiding maar natuurlijk denk ik er de hele tijd aan, bij alles, als ik een opa zie staan bij de school (mijn vader zag er wele heel jong uit trouwens, hij was 62 maar leek veel jonger), als ik een wat ‘ouder’ stel zie fietsen of lopen, of een gezin met de opa en oma erbij…noem maar op, bij bijna alles..om over het in slaap vallen niet te spreken…
maar het is belangrijk dat ik er voor mijn kinderen ben. Vooral de oudste van 4 mist opa heel erg, maakt de hele tijd tekeningen voor hem en zegt steeds dat ze later een elfje wil worden, dan heeft ze vleugeltjes en kan ze naar opa toe….erg mooi gezegd vind ik…maar goed…dat soort stress heb ik momenteel…liefs,
Ik wil je graag heel veel sterkte wensen, ik ken je niet, dus misschien is dit heel raar, maar toch.
Heel veel sterkte..het lijkt me absoluut niet makkelijk om in jouw schoenen te staan, ik vind het erg knap.
Serena, alsjeblieft geen wikipedia meer!!
Echt ik smeek het je wat een zonde 🙂
Dit verhaal is me erg bekend vanuit mijn studie al 10x gehoord. Ik vind het best wel diepgaand voor de gemiddelde beautylabbezoeker?
Ik bedoel ik kan me voorstellen dat als ik niet in die richting studeerde dat ik het nogal een lap info zou vinden. Als je zo diepgaand vertelt over iets in de natuurkunde bijvoorbeeld zou ik het too much vinden 😛
En ik mis een beetje de koppeling van wat stress precies met je huid doet. (of lees ik eroverheen?)
“Ten eerste wordt je sympatische zenuwstelsel geactiveerd (hier kom ik later in dit artikel op terug). Stofjes als adrenaline, noradrenaline en cortisol komen vrij in onze bloedbaan”.
Misschien even uitleggen wat cortisol, epinefrine en norepinefrine nu precies doen met het lichaam? Ik bedoel ik weet dondersgoed wat het is maar 4 jaar geleden had je me echt niet moeten vragen wat cortisol is.
Wow Serena, jij verteld het duidelijker dan mijn leraar anatomie! Dankzij jouw tips en sommige comments begrijp ik nu eindelijk waar ik voor aan het leren was. Als ik op zijn minst een 7 haal voor mijn toets, stuur ik je een doos bonbons! Thanks! 😀
Handig! vooral voor mensen met biologie in 4vwo haha! Ik ben er al klaar mee, maar het komt wel nog terug op me examens. Heel fijn dit soort artikelen!
Ik heb nu proefwerkweek. Best wel stressvol voor me. Ik heb ook sinds dit jaar telkens mn periode tijdens de toetsweek. Hierdoor kan ik me zo veel minder concentreren! echt heel lastig. Misschien een artikel over concentratie? Ik probeer regelmatig te streken en de hele tijd ontspannen te zitten. ook diep ademhalen is fijn. Ik zorg ook dat ik regelmatig wat drink en iets eet.
Superhandig artikel! Heel goed uitgelegd! Ben al benieuwd naar je lavendel artikel. Ik hou echt van lavendelgeuren!
Fijn artikel!
Ik heb enkele jaren ergens gewerkt waar de sfeer heel slecht was, het idee dat ik de dag erna moest gaan werken was al genoeg om allerlei fysieke klachten te krijgen en ik begon me steeds depressiever te voelen. Nu heb ik een nieuwe job die ik heel graag doe, al is ze veel drukker en brengt ze meer ‘acute stress’ met zich mee. Ik heb veel verantwoordelijkheid en deadlines enzo, en ik zit soms best wel met veel spanning in mijn lijf. Het beste dat ik geleerd heb is ‘s avonds en ‘s ochtends gericht mijn spieren los te werken door te stretchen en wat te ontspannen kan ik de drukte van overdag gelukkig beter loslaten 🙂
Wow. Behalve dat ik het een goed artikel vind, heb ik ook echt het idee dat je een ‘gevoelige snaar’ raakt bij alle lezeressen (inclusief mijzelf)… Het verbaast me hoeveel mensen (20-ers generatie?) zich hierin herkennen… Jemig. Misschien iets om het vaker over te hebben! Kom maar door met die lavendel :-))
over wat weken examens… stressssss!