Als ik denk aan hand sanitizer dan denk ik aan van die grote flessen ontsmettingsmiddel die wij vroeger bij elke wasbak op het lab hadden staan. Heel saai, heel rechttoe-rechtaan, heel medicinaal.
Tegenwoordig is hand sanitizer, of anti-bacteriële handgel, wat hipper. Het wordt verkocht in gezellige flesjes met een kleurrijk etiket en het is verkrijgbaar in de meest uiteenlopende, tot de verbeelding sprekende geuren; van Pink Lemonade tot Warm Vanilla Sugar en Sugar Berry Shortcake. Hand sanitizer is volop verkrijgbaar in mini formaat zodat ze er niet alleen onweerstaanbaar schattig uitzien, maar je ze ook – HOPPA! – gemakkelijk meeneemt in je handtas. Vaak kosten deze mini flesjes slechts een paar euro, dus voor de prijs hoef je het niet te laten.
In de Verenigde Staten is het zelfs al jaren een hit om een klein flesje hand sanitizer mee te slepen in je tas, of eerder gezegd AAN je tas. Zo verkoopt Bath & Body Works vrolijke siliconen houdertjes waar je eerst je hand sanitizer in moet wurmen, om het vervolgens vast te klikken aan je tas of sleutelbos. Elke zichzelf respecterende high schooler heeft er minstens één aan haar rugzak hangen. In Nederland heb ik deze trend nog niet gespot, maar wie weet… wat niet is kan nog komen.
Dat hand sanitizer steeds meer en meer in opkomst is, is één ding wat zeker is. Maar hoe werkt dat spul nou precies? Doodt het écht 99,9% van de bacteriën? Bouwen we nog wel weerstand op als we dit spul zo vaak gebruiken? En is dat hoge alcoholpercentage niet ontzettend uitdrogend voor onze huid? Vandaag staat er weer een heerlijk uitpluis-artikel voor jullie klaar waarin we een duik nemen in de wondere wereld der hand sanitizers!
Hoe werkt een anti-bacteriële handgel?
Anti-bacteriële hand sanitizers zijn op de markt gebracht als goed alternatief voor het wassen van je handen met water en zeep. Je wrijft het gewoon op en over je handen zonder dat je daarvoor water nodig hebt om het af te spoelen. De meest voorkomende vorm is een gel, maar er bestaan ook luchtige foams of vloeibare hand sanitizers.
Een hand sanitizer werkt omdat het een flinke dosis alcohol bevat, vaak in de vorm van isopropanol of ethanol. Alcohol doodt bacteriën door de vetten van hun celmembraan beter oplosbaar te maken in water. Hierdoor valt het celmembraan uit elkaar. Nu kan de alcohol de bacteriële cellen binnendringen en daar nog meer schade aanrichten, zoals het denatureren (inactiveren) van eiwitketens. Hierdoor gaat de bacteriële cel kapot en wordt het dus in feite uitgeschakeld. GAME OVER!
Alcohol is gelukkig alleen schadelijk voor bacteriële cellen, het zal geen menselijke cellen op soortgelijke manier doden. Wel is alcohol zeer uitdrogend voor de huid. Om die reden stoppen fabrikanten er graag sterk hydraterende ingrediënten bij, zoals glycerine. Ook zogeheten thickening agents (verdikkingsmiddel) worden er aan toegevoegd, zoals polyacrylic acid. Dit ingrediënt geeft de hand sanitizer een gelachtige textuur en helpt het beter verspreiden over de huid. Om de sterk alcoholische geur te verdoezelen gebruikt men parfumstoffen en etherische oliën.
En dat is een hand sanitizer in een notedop: een heleboel alcohol + glycerine (of ander hydraterend ingrediënt) + verdikkingsmiddel + geurstoffen.
Doodt het écht 99,9% van de bacteriën?
In theorie wel. En dan bedoel ik dat er getest is op oppervlakken zoals tafels of vloeren met een specifieke hoeveelheid hand sanitizer. In elk geval niet op iets ‘levends’ zoals onze handen. Als wij iets minder hand sanitizer gebruiken dan tijdens de laboratorium tests, of als wij onze handen minder goed inwrijven dan voorgeschreven, zal een hand sanitizer NOOIT 99,9% van de aanwezige bacteriën doden. Alsnog wel héél veel, maar hoeveel precies hangt af van externe factoren en dat is dus niet echt meetbaar in de praktijk.
Om effectief te zijn moet een hand sanitizer minstens 60% alcohol bevatten. Sommige goedkopere merken stoppen er minder dan 60% in, dus dit is zeker iets waar je op moet letten bij de aanschaf van een goede anti-bacteriële handgel. Deze handgels doen namelijk meer kwaad dan goed, omdat ze de bacteriën voornamelijk verschuiven en verspreiden, in plaats van ze daadwerkelijk te doden.
Wat ook handig is om te weten, is dat hand sanitizers het meest effectief zijn in het doden van bacteriën wanneer er 70% isopropanol alcohol in voorkomt. Het is zelfs effectiever dan een concentratie van 96%. Dit komt vanwege het feit dat er meer water voorkomt in 70% isopropanol alcohol, dat bijdraagt bij het binnendringen van de bacteriële cellen.
Kortom, een hand sanitizer is zeer effectief in het doden van bacteriën, maar in de praktijk komt het zelden voor dat ze écht 99,9% zullen doden.
Voorkomt hand sanitizer dat we ziek worden?
Hoewel anti-bacteriële handgels effectief zijn in het doden van bacteriën en virussen, doden ze niet per se ALLES wat ons ziek kan maken. Wel doden ze de virussen die verkoudheid (rhinovirus) en griep (influenza) veroorzaken, dus in deze tijd van een griepepidemie is het zeker geen overbodige luxe om hand sanitizer te gebruiken. Toch tonen veel onderzoeken aan dat het gebruik van hand sanitizer geen effect heeft op het wel of niet krijgen van een verkoudheid of griep, met de simpele gedachte dat deze virussen onder andere via de lucht worden verspreid. En ja, daar valt niets tegenin te smeren natuurlijk.
Het norovirus (buikgriep) is lastiger te doden, vanwege het feit dat het virus ingekapseld is en het celmembraan dus niet zomaar stuk te maken is. Alleen hand sanitizers met het ingrediënt benzethonium chloride schijnen enigszins effectief te zijn tegen buikgriep.
Ook de bacterie E.coli wordt niet gedood met hand sanitizer. Het is een vrij onschuldige bacterie die van nature in ons lichaam voorkomt, maar sommige soorten veroorzaken voedselinfecties met diaree en darmklachten tot gevolg. Het is dus erg belangrijk om voor het koken je handen goed te wassen. En daarmee bedoel ik 30 seconden lang goed inzepen. Dat is in dit geval effectiever dan smeren met een anti-bacteriële handgel.
Hand sanitizers doden een groot scala aan bacteriën en virussen, maar ze maken je handen niet per se schoon. Restjes vuil, bloed, urine en poep blijven gewoon zitten. Na een toiletbezoek kun je dus ook beter je handen wassen met water en zeep, in plaats van een anti-bacteriële handgel gebruiken.
Conclusie
Anti-bacteriële handgels doden – bij juist gebruik – een zeer groot gedeelte van de aanwezige bacteriën en virussen op je handen. Gebruik voldoende gel op je handen en wrijf het minstens 20 seconden stevig in. Het is belangrijk dat je handgels gebruikt met minstens 60% alcohol waarvan 70% isopropanol alcohol. Deze werken het meest effectief.
Of anti-bacteriële handgels voorkomen dat je ziek wordt, daar zijn de meningen over verdeeld. Het is bekend dat ze bepaalde ziekmakende bacteriën en virussen wél effectief doden, maar je kunt alsnog besmet raken via de luchtwegen en bovendien doden ze niet alles. In sommige gevallen, zoals tijdens het koken of na een toiletbezoek, heeft het zelfs de voorkeur om je handen te wassen met water en zeep.
Naar mijn mening kan het gebruik van anti-bacteriële handgel geen kwaad, al zal ik het zelf alleen gebruiken als er écht geen wasbak in de buurt is. En als je het gebruikt, let er dan op dat je echt goed spul koopt en niet iets dat alleen maar lekker ruikt en een leuke verpakking heeft. Omdat hand sanitizer tegenwoordig zo fancy is met vrolijke kleurtjes en geurtjes, denk ik dat het vaker wordt gebruikt dan goed voor je is: het ruikt immers zo lekker! Maar vanwege het hoge alcoholpercentage droogt het je handen onwijs uit en dat is natuurlijk niet fijn voor je huid. Het is dus altijd handig om een flesje op zak te hebben, maar gebruik het alleen als het echt noodzakelijk is en als er echt geen andere mogelijkheid is om je handen te wassen.
Gebruik jij wel eens een hand sanitizer? En zo ja, vind je dat je hierdoor minder snel ziek wordt?
Until next time,
Serena Verbon
Ik werk voor een Amerikaans bedrijf en daar moet je hand sanitizer gebruiken. Er wordt ook heel erg gelet op het schoonmaken van toetsenborden e.d. Ik vond het nogal belachelijk. Nu heeft al die ontsmetting met het corona-virus een nieuwe betekenis gekregen. Alle collega’s werken inmiddels al maanden thuis. Opmerkelijk is er geen een ziek geworden.
Ik gebruik ook hand sanitizar heel fijn om bv mee naar school te nemen ☺
Leuk artikel! Ik gebruik het nooit. Was regelmatig de handen, en ik ben vrijwel nooit ziek. De kinderen hier wassen af en toe de handen, voor het eten (als ik er aan denk, smerige moeder ben ik hè? Haha) en uiteraard na toiletbezoek. En ook zij (2 en 5 jaar) zijn niet vaak ziek. Lekker weerstand opbouwen, en inderdaad, de virussen die in de lucht hangen doe je -behalve hard hopen dat je weerstand een beetje oké is- inderdaad toch niet veel aan. Geloof hier meer in goede voeding en lekker vies worden, ben ik ook groot mee geworden! In het buitenland, in minder hygiënische landen oké. Maar in ons land is het volgens mij prima gesteld met de hygiëne en denk ik dat we daar vooral niet met zijn allen in door moeten slaan.
Heerlijk diepgaand artikel. Love it.
Zelf heb ik in het ziekenhuis geleerd dat handen desinfecteren met een goede gel de bacteriën beter dood dan gewoon handen wassen. Handen wassen werd alleen aangeraden bij zichtbaar vuil of plakkerige handen.
Nu in de kinder thuiszorg gebruik ik vaak de gel omdat je onderweg niet altijd snel water en zeep bij de hand hebt.
Waar ik eigenlijk wel benieuwd naar ben is, of het te veel gebruik van anti bacteriële gel je weerstand aan tast. Ik kan me zo voorstellen dat als je constant je handen desinfecteert je geen weerstand opbouwd, omdat je bijna niet bloot gesteld wordt aan bacteriën. Bij een griep prik krijg je immers ook vaak de griep in verzwakte basis ingespoten om daar een weerstand tegen op te kunnen bouwen.
Ik heb gewoon een flesje ontsmettingsalcohol met verstuiver in m’n tas zitten, dat kan ik tenminste ook gebruiken op een verdachte wc-bril zonder deze aan te raken en op m’n werk verstuif ik het op deurknoppen als er verkoudheid of griep heerst.
Soit, ik vermoed dat dat flesje alcohol even effectief is als een sanitizer, ‘t is alleen wat minder hip 😉
Dat is al een veel beter idee dan de toiletbril met wc papier bekleden omdat je er niet op wil gaan zitten.
Leuk artikel ! Ik geloof niet zo in die rommel en heb daarom altijd alcohol 70% in een pompverstuiver bij me voor noodgevallen. Of wc-brillen ?. Wel 30 sec laten inwerken!
Wij werden min of meer verplicht om hand sanitizer te gebruiken op mijn werk, een cruiseship. De handgel kan je vinden overal op het schip. Persoonlijk ben ik er geen fan van, maar ik zorgde altijd wel dat ik het gebruikte – als je onderaan de rangorde staat, kan je maar beter zorgen dat de hotel directeur jou netjes je handen ziet wassen voor je gaat eten.. 😉 Met zoveel mensen op een klein oppervlakte snap ik het aan de ene kant – ze willen het norovirus en ook vooral griep voorkomen, maar ben toch van mening dat gezond eten beter werkt tegen griep. De griepprik nemen werd ook sterk aanbevolen bijvoorbeeld. Wat vind jij van de griepprik? Ben ik eigenlijk wel benieuwd naar!
Gebruik het alleen op vakantie eigenlijk! Volgens mij zijn we in Nederland allemaal een beetje té schoon. Alleen na de wc of voor het koken lijkt het me logisch om je handen te wassen, maar op alle andere momenten heb je volgens mij een lichte vorm van smetvrees als je het mij vraagt (ok, met uitzondering van plakkerige kinderhandjes of als je in de zorg werkt). We hoeven toch niet in een steriele wereld te leven?
Niks aan toe te voegen 🙂
Goed artikel!
Superleuk en interessant artikel! Ik gebruik het vaak als ik net uit de supermarkt kom (winkelwagentjes, zelfscanners ieeeek)! Zal nu wel op de ingredienten letten.
Heel leerzaam! ??
Een van de redenen om jou te volgen is dat je jouw artikelen zo goed onderbouwt. Ik vind het ontzettend prettig om te lezen, omdat je weet waar je het over hebt. Naast je gewoon hele leuke video’s kom je heel vaak ook met echt nuttige en inhoudelijke dingen. Heel fijn. Als verpleegkundige hebben we op het werk eigenlijk overal wel alcohol dispenser hangen die echt pure alcohol bevatten, aan het einde van de dag branden mijn handen regelmatig en moet ik ze thuis heel goed invetten en verzorgen. Heb je toevallig tips voor een goede/verzorgende handcrème? Groetjes
Ik heb op een cruiseschip gewerkt en daar kregen we altijd sanitation trainingen enzo, omdat het noro virus ook actief was kregen we een extra training. Daar heb ik geleerd dat je eerst moet schoonmaken (dus bijvoorbeeld handen goed met water en zeep of tafels met water en schoonmaakmiddel) en dan sanitizen (dus bijvoorbeeld hand sanitizer of de tafels met een speciale sanitizer). Dan ben je wel echt goed beschermd (mits goede sanitizer dus) tegen virussen die worden gespreid door aanraking. en dan heb je natuurlijk nog de lucht waarin dingen verspreid kunnen worden helaas.. (geinfecteerde passagiers worden dan ook in quarantaine gebracht in hun eigen hut en mogen daar tot 24 uur na de laatste verschijnselen niet uit)
En hoe zit het met het feit dat we ook bacterieën die goed zijn voor onze huid zo doodmaken?
Ik gebruik het eigenlijk alleen als ik mensen ga opmaken en dan geef ik nog steeds de voorkeur aan gewoon handen wassen. Voordeel van de sanitizer is wel dat het vervliegt en dus je handen vervolgens sneller weer droog zijn.
Wat een interessant artikel!
Fijn artikel! Ik heb er altijd eentje in mijn handtas zitten voor in geval van “nood”, liever een groot deel bacteriën dood, dan geen. Maar ik verkies uiteraard water & zeep. Gebruik ook soms zo’n sanitizer als ik bijvoorbeeld iets heb gegeten dat een beetje “vet” aanvoelt aan de handen en ze niet meteen kan wassen.
Trouwens; net even gekeken, die van Kruidvat met het blauwe dopje bevat 63% ethanol 😉 voor degene die eentje zoeken.
Bij mij zit ie standaard in mijn tas, haha.
Heb echtttt wel smetvrees.
Zal bijvoorbeeld ook nooit eten in een trein. Bang dat er menselijke bacteriën boven mijn eten zweven.
Super handig artikel!
Ben vanuit de dierenkliniek ook van die enorme flessen met sterilium. Ik was vaker mijn handen maar denk dat het zeker handig (padum tss) is om te hebben als je onderweg bent of je handen snel wilt reinigen!
X
Heel goed en informatief artikel, zelf gebruik ik zo vaak mogelijk water en zeep.
Ik haal mijn bath and bodyworks handsanatisers een paar keer per jaar in Rotterdam. Ze hebben zulke lekkere geurtjes… en op reis of onderweg is het beter iets dan niets.
Heel boeiend om te lezen! Ik gebruik elke dag best wel vaak hand sanitizer maar als ik het zo lees moet ik eigenlijk minderen. Op werk en thuis is altijd water en zeep in de buurt maar hand sanitizer vind ik makkelijker en sneller (en inderdaad het ruikt heel lekker). Wordt wel even afkicken, volgens mij ben ik stiekem verslaafd, oeps!
Wat een goed artikel! Jij bent de enige beautyblogger die zo uitgebreid onderzoek doet en zo nu en dan echt interessante artikelen plaatst waar je wat van leert!
Wat een goed artikel, dankjewel voor alle info :-)!
Interessant artikel 🙂
Wat ik me afvraag; zijn normale drogisterij handzepen echt zo reinigend? Desinfecterend? Zou er alcohol inzitten..
Leuk artikel.
Op mn werk was ik mn handen met water en zeep tijdens elke pauze en ik gebruik zo’n handgel, anders durf ik echt niets te eten op mn werk.
Super interessant artikel!
Nog een vraagje. Welke merken bevatten die 60% of meer alcohol? Op de verpakkingen kan ik het namelijk niet goed terugvinden ☺️
Auteur
hi Ashling,
dat weet ik helaas niet. Sommige merken vermelden het wel (voornamelijk Amerikaanse merken) en anders zou je de fabrikant kunnen bellen?
Dank je wel voor je reactie! Ik ga verder op onderzoek uit 🙂
Auteur
hi Ashling,
in een comment hierboven lees ik dat die van Kruidvat met blauw dopje 63% ethanol bevat!
Ik was het liefst mijn handen gewoon. Maar op het werk in de beveiliging kijk ik dagelijks in enorm veel tassen en jas zakken. En dan is het toch wel heel fijn dat wij gewoon grote verpakkingen met desinfecteergel hebben staan. Geeft toch een iets schoner gevoel. En veel sneller dan na iedere vieze jas/tas m’n handen gaan wassen
Leuk artikel! Ik gebruik het vaak, ook na handen wassen. Ideaal en ik vind het een frisser idee 🙂
Goed artikel! Ik neem het altijd mee naar warmere gebieden of als we op reis gaan in de buurt, maar ik geef altijd de voorkeur aan gewoon wassen met zeep. Heel vaak is er echter geen zeep en dan gebruik ik dit. Beter de helft van de bacteriën dood dan geen bacteriën dood denk ik dan maar 🙂
Ik geef de voorkeur aan handen wassen met zeep, maar als het echt niet anders kan dan is dit inderdaad een fijne oplossing! Toen mijn kindje geboren was heb ik een flesje aangeschaft voor in de luiertas.
Ik gebruik handgels vrijwel nooit al wil ik wel eentje aanschaffen omdat ik het wel een fijn idee vind om te hebben.
Heb wel een vraag hierover:
Het is belangrijk dat je handgels gebruikt met minstens 60% alcohol waarvan 70% isopropanol alcohol. Deze werken het meest effectief.
Ik dacht dat het of 60% alcohol of 70% isopropanol moet zijn? En niet 60 alcohol waarvan 70 isopropanol?
Vind het wel jammer dat het exacte alcoholpercentage vaak niet op de fles staat en sinds ik niet meer op een lab kom, kan ik het ook niet meer zo makkelijk zelf even maken. (Geen zin om thuis te gaan klooien met grote flessen hahaha)
Auteur
hi Carina,
beetje lastige zin inderdaad! Wat ik bedoel is dat een hand sanitizer minstens 60% van een bepaalde alcohol moet bevatten, dus ethanol of isopropanol.
De SOORT alcohol die het meest effectief is, is rubbing alcohol oftewel 70% isopropyl.
Dus een handsanitizer die minstens 60% rubbing alcohol (70% isopropyl) bevat is een goede keuze.
Dit vind ik echt een leuk en interessant artikel. Je gaat wat dieper op het onderwerp in. Top!
Ik gebruik voor m’n werk in de thuiszorg veel hand desinfectans (sterilium) met als werkzame stof Ethanol. Naar mijn idee werkt deze vloeibare desinfectans ook beter dan een ‘leuk’ flesje gel wat lekker ruikt. Dat lijkt ook altijd zo plakkerig en vind ik niks. In de sterilium die in de zorg wordt gebruikt zit tegenwoordig ook wel iets waardoor je handen niet zo uitdrogen, volgens mij glycerol. Verder geen parfum of andere dingen toegevoegd.
Nou ja dat dus. Ik denk dat de hand desinfectans die Wij gebruiken toch echt beter werkt als de drogisterij rommel.
En als het goed is zitten in alle handdesinfectans verzorgende moleculen.
Trouwens. Vaak handen wassen droogt de handen meer uit als gebruik van desinfectand!
Hey volgens mij zijn er heel veel nadelen te noemen voor het gebruik van hand sanitizer
Droogt de huid uit, en snellere veroudering van de huid (door alcohol), triclosan verstoort hormoon functie, en het kan leiden tot verminderd immuunsysteem
leuk artikel! ik gebruikte het bijna nooit, maar sinds ik zwanger ben let ik wel harder op hygiëne en heb ik altijd een busje op zak. als ik dan ergens een vieze wasbak zie of er is er geen, smeer ik lekker raak voordat ik iets ga eten ofzo. stelt me dan altijd gerust dat m’n handen toch wat schoner zijn dan zonder 🙂
Standaard in mn handtas. Altijd.
Ik gebruik hand alcohol veel op mijn werk (zorg), prive gebruik ik ze eigenlijk helemaal niet. Ik loop dan toch sneller langs een kraan om mijn handen te wassen. liefs soraya
Ik gebruik dit eigenlijk ook nooit maar toen mijn dochtertje was geboren en we veel kraamvisite kregen vond ik dit echt een uitvinding! Toch een prettig idee als ze je pasgeboren baby vasthouden en knuffelen 🙂
Superfijn artikel weer!
Toen ik een paar jaar geleden in New York was heb ik wel aantal gehaald bij Bath & Body Works. Ik nam ze mee voor mijn zusje en schoonmoeder die er echt dol op zijn! Mijn zusje heeft een beetje smetvrees, dus ze gebruikt dit vaak op school of wanneer ze de OV pakt. Die van Bath & Body Works met cocos geur is haar favoriet! Ik ben gelukkig niet zo bang voor bacteriën en viezigheid, regelmatig was ik mijn handen. Zelf gebruik ik het liever niet omdat ik het gevoel van zeep en water prettiger vind dan zo’n drupje alcohol, het geeft mij juist een vies gevoel!
ik gebruik het nooit!
Wat een goed artikel! Zelf ben ik helemaal verslaafd aan de Pocketbacs van Bath & Body Works. Wij gaan 1 a 2 keer per jaar naar Amerika en dan neem ik er altijd weer 5 mee. (5 voor 6 dollar 🙂 ).
Ik gebruik ze zeker niet in plaats van handen wassen maar vind het tussendoor af en toe fijn om te gebruiken. Heb er altijd eentje in mijn tas en ook op verschillende plekken in huis. Ik gebruik het bijvoorbeeld in de sportschool of als ik een broodje heb gegeten en geen kraan in de buurt is.
Weet natuurlijk niet of het hierdoor komt maar ik heb het gevoel dat het goed is voor mijn weerstand, ik lijk minder vaak verkouden te zijn. Ik heb MS en door medicatie die ik gebruik is mijn immuunsysteem aangetast en als ik ziek word heb ik ook meer last van de MS dus voor mij komt het heel goed dat het lijkt te werken.
Pocketbacs van Bath & Body Works ruiken ook nog eens heerlijk!!
Leuk artikel! Zelf gebruik ik het zelden. Ik was ook liever “gewoon” mijn handen met water en zeep ?