Zweet, deodorant en antiperspirant

We sprayen of rollen het elke dag onder onze oksels, maar hoe werkt deodorant eigenlijk? Wat zit er in deodorants wat ervoor zorgt dat wij minder of niet gaan zweten? En waarom werkt de ene deo beter dan de andere? Ik heb het me wel eens eerder afgevraagd, maar ik heb het eigenlijk nooit uitgezocht. Omdat ik zelf nog niet dé deo heb gevonden voor mij (ik lijk overal een beetje doorheen te zweten, zelfs bij die deo van Clinique) vond ik het interessant om me hier in te verdiepen en om jullie hier wat meer over te vertellen.

Voordat ik ga uitleggen hoe de werking van deodorant in elkaar steekt is het misschien eerst handig om uit te leggen hoe en waarom wij zweten. Ons lichaam is gebouwd om voor elk dingetje een oplossing te hebben, alles heeft een functie (behalve de blindedarm en verstandskiezen, maar dat terzijde). Zo ook zweten, hoe vervelend wij dat soms ook vinden.

Onze zweetklieren (we hebben er tussen de 25,000 en 50,000 alleen al in onze oksels) scheiden zweet af en wanneer dat verdampt van onze huid absorbeert dat energie (warmte) van ons lichaam, waardoor we afkoelen. Mensen zweten wanneer ze het heet krijgen, dat kan zijn door fysieke inspanning of door stress, en wanneer ons lichaam dit merkt begint het automatisch te zweten. Zweetklieren reguleren onze lichaamstemperatuur en zijn hierdoor onmisbaar. Het schijnt zo te zijn dat wij per dag zo'n 1 liter zweet aanmaken. Ik kan het haast niet geloven!

Er zijn twee soorten zweetklieren; eccrine- en apocrine zweetklieren. De eccrine klieren vind je over je gehele lichaam, maar vooral in je handpalmen, voetzolen en voorhoofd. Deze klieren produceren doorzichtig zweet bestaande uit water en zout en zijn van belang bij het reguleren van de lichaamstemperatuur. Zweet uit eccrine klieren verlaten de huid via een porie en zorgt niet voor de welbekende stinkende zweetgeur.

Nee, daar hebben we de apocrine zweetklieren voor. Deze klieren komen minder vaak voor dan de eccrine klieren, en voornamelijk op plekken waar lichaamshaar groeit, zoals je oksels (en uh, andere gebieden zoals je tepels en kruis). Apocrine klieren produceren een 'melkig' en viskeus zweet, bestaande uit vettige afscheidingen, die het lichaam verlaat via een haartje. Zweet geproduceerd door apocrine klieren is geurloos, maar wanneer bacteriën zich ermee gaan 'voeden' krijgt het die welbekende en ongewilde stinkende zweetlucht. Do not want!

Dus, wat doen we? Deodorant gebruiken om te voorkomen dat we zweten op plekken waar het ophoopt zodat bacteriën geen kans hebben om daar een nare zweetgeur te ontwikkelen. Om die reden gebruiken we eigenlijk alleen deodorant onder de oksels, omdat de oksels een plek zijn waar zweet niet gemakkelijk kan verdwijnen door verdamping. Het blijft er een beetje plakken en broeien en dan heb je al snel een zweetgeur te pakken.

Wanneer ik het over deodorant heb dan heb ik het eigenlijk over alle producten op de markt die ontwikkeld zijn om een nare zweetlucht tegen te gaan. Ik zie het woord 'deodorant' eigenlijk als een verzamelnaam, maar er is wel degelijk een verschil tussen deodorant en antiperspirant. Een deodorant heeft een antibacteriële werking. Het laat onze huid dus gewoon zweten, maar pakt de bacteriën aan die ons zweet omtovert van reukloos naar smelly. Antiperspirant pakt het wat dieper aan door te voorkomen dat we überhaupt gaan zweten (of het in elk geval sterk verminderen). Vaak zie je een combinatie van beiden in de schappen, dan staat er 'anti-perspirant deodorant' op de verpakking.

links deodorant, rechts antiperspirant

De meeste antiperspiranten bevatten aluminiumzouten. De antiperspirant creeërt een dun gellaagje op de huid die de zweetklieren bedekt zodat de aluminiumzouten kunnen oplossen in het zweet en een verbinding kunnen aangaan waarbij het de zweetklieren (deels) blokkeert. Het laagje met de aluminiumzouten verminderd de hoeveelheid zweet die er geproduceerd wordt gedurende zoveel uur. Dit is afhankelijk per persoon en van de hoeveelheid aluminimzout. De hoogste concentraties aluminiumzout die normaal te koop zijn (dus zonder doktersvoorschrift) bevatten tussen de 15-20% aluminiumzouten.

Antiperspiranten met aluminiumzouten zijn een veelbesproken onderwerp op internet. Sommige claimen dat het blokkeren van zweetklieren ongezond is en dat er op deze manier gifstoffen kunnen opstapelen in ons lichaam.

Gifstoffen verlaten ons lichaam echter niet via zweetklieren, maar via onze lever en nieren. Daarbij is het zweet onder onze oksels slechts een klein gedeelte wat we met antiperspirant tegenhouden. Ons zweet kan ons lichaam op zat andere plekken verlaten, dus we hoeven ook niet bang te zijn dat we de regulatie van onze lichaamstemperatuur zwaar verstoren.

de werking van antiperspirant

Maar aluminium wordt ook veel genoemd als oorzaak van (borst)kanker. Schuilt hier dan geen waarheid in? Aluminium kennen wij voornamelijk als het folie waarmee we onze boterhammetjes verpakken, en het is een raar idee dat een aluminiumzout ons lichaam ingaat om daar dingen te blokkeren. Toch komt aluminium vaker voor dan je denkt. Het zit in ons eten, in ons drinken en ook zit het in heel veel medicijnen. We krijgen ons hele leven al aluminium binnen en er zijn bronnen die claimen dat dit niet schadelijk is voor onze gezondheid. Zelfs niet als we aluminium binnenkrijgen via cosmetische producten.

Ook onderzoeken hebben aangetoond dat aluminium geen link heeft met borstkanker. Toch wordt er nog steeds veel onderzoek naar gedaan en er zijn ook onderzoeken die juist het tegendeel beweren, of in elk geval niet kunnen aantonen dat er géén link is. Het blijft een lastige kwestie, maar als je hier geïnteresseerd in bent dan raad ik je aan een aantal wetenschappelijke artikel te lezen via PubMed of deze site om zo je eigen mening te vormen.

Nu je weet waarom we zweten, waarom het onder de oksels altijd zo gaat ruiken en wat je ertegen kunt doen begrijp je waarschijnlijk ook beter waarom de ene deo beter werkt dan de ander. Persoonlijk denk ik dat antiperspiranten beter werken dan deodoranten, omdat antiperspiranten het probleem al meteen vanaf het begin de kop indrukken. Daarbij bevat de ene antiperspirant een grotere hoeveelheid aluminiumzouten dan de andere, wat wijst op een sterkere (en/of langere) werking.

Dan spelen er ook nog andere ingrediënten een rol, zoals antibacteriële ingrediënten en de hoeveelheid parfum om het geheel te maskeren. Bij de een zal een antiperspirant beter werken en bij de ander een deodorant. Bij de een werkt een roller beter dan een spray, of vice versa. Elk persoon is anders, zweet anders, heeft een andere bacterieflora op de huid, dus het blijft een lastige kwestie om het juiste product voor jezelf te vinden. Ik blijf in elk geval zoeken. Ik wil heel graag een Lady Speed Stick proberen, want ik hoorde van een van mijn vriendinnen dat deze heel goed werkt. Ik heb er eerder al eentje gehad met een doorzichtige gel, maar ik schijn juist die met de witte creme te moeten hebben.

Ik hoop dat jullie het een interessant artikel vonden om te lezen! Ik hoor graag wat jullie voorkeur heeft, een deodorant of een antiperspirant? Een roller (stick) of een spray? Met of zonder alcohol? Welke raad je aan en waarom? En denken jullie dat aluminiumzouten een link hebben met borstkanker?

Until next time,

Serena Verbon