Opa was in paniek. Compleet over de zeik.
‘Opa, morgen kom ik je halen dan gaan we bij mama eten. Ik ben er om 15.00 goed?’
‘Kind, dat gaat toch niet! Ik moet werken.’
‘Werken? Wat moet je doen dan?’
‘Ach, ik moet naar de… uhm… hoe heet dat nou… ik moet naar de… (onverstaanbaar gemompel) je weet wel!’
‘Nee, je hoeft niet meer te werken opa. Je bent 96. Dan hoef je niet meer te werken.’
Hij keek me gefrustreerd aan. Alsof ik tegen hem zei: Opa, je hoeft niet meer te poepen. Nooit meer, dat is ouderwets. Daar is hij goed in, gefrustreerd kijken. Lang hield hij dat dit keer niet vol. Aan zijn onrustige lippen zag ik dat de woorden vochten om uit zijn mond te ontsnappen. Door de knokpartij kwamen ze er in verkeerde volgorde uit waardoor er geen touw aan vast te knopen was.
‘Meid, hou nou toch op! Ik ben opgeroepen door de… door de… ik ben opgeroepen. Ik MOET er heen! Ach, jij snapt er helemaal niets van.’
‘Opa, luister. Je bent 96 jaar. Je hebt tot je 65e gewerkt. Oude mensen hoeven niet meer te werken. Je krijgt een pensioen en een AOW en daar hoef je niet voor te werken. Echt niet.’
Nu bleef hij stil. Bijna een hele kop thee lang. En daar waren die prachtige blauwe ogen weer.
‘Het is toch een grof schandaal dat ze een oude man van 96 jaar nog laten werken. Ik weet niet hoe ik het voor elkaar moet krijgen.’
Ik zag de angst en onrust in zijn ogen en toen was ik het zat.
‘Opa, je hebt gelijk. Zijn ze nou helemaal gek geworden? Ik ga ze nu bellen en zeggen dat je geen minuut komt werken.’
Dankbaar en zichtbaar opgelucht keek hij me aan. Ik pakte mijn telefoon en toetste resoluut een fictief nummer in.
‘Ja, goedemiddag. U spreekt met Angel Raterman. Spreek ik met het ministerie van werkgelegenheid? Ik wil graag een afspraak maken om een ontheffing van arbeidsplicht aan te vragen voor meneer Raterman.’… ‘Morgenochtend? Ja. Half tien is prima. Kopie paspoort? Ja, neem ik mee. En met wie ik heb ik de afspraak?’… ‘Goed. Staat genoteerd. En met wie heb ik nu gesproken?’… ‘ Hartelijk dank mevrouw Steur. Dag.’
Het verplegend personeel, dat in de kantine lunchte, lag onder de tafel van het lachen. Mijn moeder zeikte haar broek vol en over mijn zusjes wangen rolden de tranen van het lachen. Opa was kalm en had het er de rest van de dag niet meer over.
De volgende dag zocht ik hem weer op, nu samen met mijn zusje Dewi. We liepen door de lange gang naar zijn kamer en van schrik bleef ik een paar seconden in de deuropening staan. Daar zat hij, met zijn rug naar ons toe en met zijn hoofd gebogen. Helemaal alleen, aan een lege tafel. Een oud mannetje in een nette, veel te grote broek opgehouden door bretels, een keurig overhemd, stropdas en een trui die oma nog voor hem heeft gebreid. Hij keek naar een foto die hij in zijn handen hield. Toen ik beter keek, zag ik dat het een foto was van Dewi en mij en de tranen sprongen in mijn ogen. Ik denk niet dat er een moment komt in mijn leven, dat me meer zal ontroeren. Nadat ik de brok in mijn keel had weg geslikt, liep ik naar hem toe. ‘Opa, ik kom net uit Den Haag. Kijk eens wat ik voor je heb!’
‘Dankjewel kind’. Hij stopte het in de binnenzak van zijn jasje.
Als je zoveel van iemand houdt, wil je best een leugentje vertellen. Of een document vervalsen. Hell, voor opa zou ik nog een bank beroven. Iedere opa en iedere oma is speciaal. Voor mij zijn het helden. Omdat ze Dewi en mij deels hebben opgevoed, zijn wij ongekend aan ze gehecht. Toen ik mezelf deze week tegen een vriendin hoorde zeggen – opa en oma zijn de kern van wie ik ben – realiseerde ik me pas dat zij 2 hoofdrollen in mijn leven hebben. Opa en oma waren de rotsen toen mijn fantastische (ietwat excentrieke) ouders gingen scheiden. En nu, als volwassene, zie ik pas hoe waardevol hun structuur, regelmaat en onvoorwaardelijke liefde is geweest voor mijn ontwikkeling.
Immens verdrietig is hij sinds oma er niet meer is. Diep ongelukkig omdat hij op een gesloten afdeling woont waar hij niet zonder begeleiding vanaf mag. En dat breekt mijn hart. Afgelopen donderdag ben ik bij hem in bed gaan liggen en hij heeft me tegen zich aangetrokken. Keer op keer mijn handen vast gepakt en me gekust. Als klein kind wist ik al dat opa en oma onmisbaar waren in mijn leven. Maar ik wist ook dat ik ze niet tot mijn pensioen bij me kon houden. Talloze keren heb ik opa laten beloven dat hij pas na mijn 30e dood mocht gaan. Dan zou ik groot genoeg zijn en dan kon ik het dragen.
Zoals altijd, heeft hij zich aan zijn belofte gehouden.
De volgende dag is hij overleden.
Opa.
De perfecte opa.
Mopperen maar nooit op Angel & Dewi.
Bezuinigen op alles, behalve op Angel & Dewi.
Altijd snoep op zak voor Angel & Dewi.
Ik weet hoe het voelt om op de 1e plaats te staan, altijd.
Ik weet hoe roestvrije liefde eruit ziet.
En ik weet hoe je onvoorwaardelijk van iemand moet houden.
Vorig jaar heb ik afscheid genomen van oma. Opa, deze is voor jou.
Opa en oma, you did good.
Hebben jullie nog opa’s en oma’s waar jullie hartstikke gek op zijn? En hebben jullie wel eens iets geks gedaan – zoals liegen, verzwijgen of het vervalsen van een document – omdat je gewoon zielsveels van iemand houdt?
– Angel
Heel veel sterkte Angel…
Ik heb nog maar 1 oma, alleen is zij sinds 2003 half verlamd, kan niet meer praten, en is daardoor in een eigen wereldje geraakt. Ze herkent al jaren niemand meer, dus eigenlijk heb ik al afscheid genomen. Mijn opa is een paar jaar terug overleden en mijn oma in 2006. Andere opa heb ik nooit gekend, die is gestorven toen mijn moeder nog maar 16 was. 🙁
Prachtig geschreven, zit hier gewoon te huilen. Sterkte met dit verlies Angel. X
Ik zou alles doen voor mijn oma. Dankzij haar leef ik nog en heb ik de kans een toekomst op te bouwen. Grappig, ik zei vroeger ook altijd dat oma pas dood mocht gaan als ik 25 was omdat ik dan dacht sterk genoeg te zijn om het verlies te kunnen dragen en nu ben ik 24 en heb ik het al verschoven naar 35. Oma betekent de wereld voor me en ook al kunnen we elkaar soms wel ‘afmaken’ – ik woon met oma – er is niemand op de wereld waar ik meer van hou als van haar <3
Brok in me keel…
Gecondoleerd! Ik heb heel veel respect voor jou dat je je dierbaarste herinnerigen hier hebt willen delen. Echt heel mooi geschreven!
Met tranen in mijn ogen lees ik dit. Heel mooi omschreven.
Heel veel sterkte en ook voor je familie! xxx
Ik ben nu gwn aan het huilen! Echt echt heel veel sterkte ik zou niet weten wat ik zonder mn pake en beppe (oopa en oma) moest!!
Tranen springen in mijn ogen! Wat had jij een liefe opa. Succes met je verdriet. <3
Net als velen, tranen in mijn ogen. Mijn oma is 2 maanden geleden overleden. Gecondoleerd en sterkte.
Jeetje angel, keer op keer plas ik bijna in me broek door het lachen om jouw artikelen maar deze keer heb je me toch echt ontroerd. Echt heel erg mooi!!
I cried. Prachtig.
Wauw, je hebt me echt ontroerd. Veel sterkte.
Dit stuk raakte me echt! Echt heel erg mooi geschreven. Gecondoleerd, en nee ik kan het me niet voorstellen, zonder mijn opa en oma.
Wauw, wat een ontzettend mooi stuk heb je geschreven Angel. Ik heb er tranen in mijn ogen van.
Zelf heb ik aan een van mijn opa’s bijna geen herinneringen meer, hij is op mijn derde overleden. Mijn oudste oma zit in een verpleegtehuis, daar gaan wij om de week heen. Mijn andere opa en oma zijn gescheiden en sinds een paar jaar woont mijn opa nu in Spanje, ik ben er nu al twee keer geweest en ga in de meivakantie weer. Mijn oma woont nog gewoon vlak bij mij en die zie ik sowieso wel elke week. Ik denk dat ik hier heel blij mee mag zijn, met zulke lieve opa’s en oma’s. Ik houd heel veel van hen.
Veel sterkte♥
Wauw, zo mooi geschreven. Gecondoleerd! Mijn opa is vorig jaar overleden. Mijn beste maatje. Altijd gedacht dat hij het eeuwige leven had. Opa die gek was op Chanel parfum en dure kleding. Mijn held! Mn opa en oma waren ook altijd zo gelukkig met elkaar, verliefd tot de laatste adem. Zo trots op mn oma hoe goed ze het doet! Deze mensen zijn het grootste voorbeeld in mijn leven.
Wauw. Soms moet ik huilen van het lachen om je, maar nu ben ik ontroerd. Wat verwoord je het mooi. Brengt ook echt herinneringen op.
Gedondoleerd, dit is zo moeilijk voor mij ik heb toen ik klein was niet echt de liefde van mijn opa en oma meegekregen omdat ze aan de andere kant van de wereld gevlucht waren.
Als ik nu de 3 oude gebroken zielen van hun zie en de liefde, had ik gewenst dat mijn opa en oma netals NL’se grootouders bij mij om de hoek konden wonen.
Ze zij net weg weer terug naar Amerika, maar ooh wat ik graag mijn jeugd bij ze gehad, wat oorlog wel niet stuk kan maken.
Een prachtig stukje het brengt me verdriet, ik wens je sterkte Angel. De engelen zullen ze daarboven beschermen.
Ik houd ook zielsveel van mijn opa, zo’n acht jaar geleden is mijn oma overleden aan ALS en sindsdien woont hij alleen. Hij is al 86, en heeft vorige week een beroerte gehad waardoor hij nu in het ziekenhuis ligt. Ik ben bijna opgevoed door hem en mijn oma, en al bijna al mijn herinneringen van mijn jeugd komen van hem. Gelukkig is hij nog goed bij zijn verstand, hoewel hij lichamelijk steeds minder wordt. Hij heeft een immense rol gespeeld in mijn opvoeding, en ik ben dankbaar voor alle tijd die ik met hem heb gehad. Je stuk heeft me echt ontroerd, heel veel sterkte!
wauw super mooi geschreven! Mijn opa was de opa waar ik helemaal gek op was. Ik weet nog heel goed hoe vroeger de pop de blokken kon opeten en alle kleinkinderen dat heel knap vonden. En hoe opa heldhaftige verhalen vertelde over hoe hij in de oorlog zijn been verloren was. Dan voelden wij altijd aan zijn kunstbeen waar het kogelgat zat want dat hadden ze er in gemaakt 🙂 dat waren mooie tijden! nu ongeveer 10 jaar later nu ik 14 ben is hij een maand geleden overleden. Hij was mijn alles! het was zo onverwachts en kwam zo plotseling. Ik zat in de klas tijdens een so toen de baliemevrouw naar me toe kwam. Ze zei dat als ik klaar was maar even naar de receptie moest komen. Zelfs toen ik mijn moeder zag begon er geen lampje te branden….. Maar nogmaals super mooi geschreven, tears in my eyes! gecondoleerd en sterkte!! je moet blij zijn dat je je opa zo lang bij je hebt mogen hebben 🙂
Mijn oma is 92 en wil mee naar Lowlands. Ik ben heel erg zuinig op haar, want dit is mijn enige oma ! En de beste ! Haha ! Mooi stukje !
Dit herken ik zo erg. Mijn oma en opa langs moederskant zijn als een tweede paar ouders voor me. Jarenlang, van mijn twee tot mijn twaalf, kwam ik elke dag bij ze over de vloer, ‘s morgen voor school, ‘s middags tussen school en ‘s avonds na school tot mijn moeder me kwam halen. Toen mijn ouders gingen scheiden hebben we bijna een jaar bij hen gewoond. Sinds ik op de middelbare zit, zie ik ze minder, maar nog steeds minstens twee keer per week. ‘s Woensdags ga ik nog steeds bij ze eten alvorens naar mijn vader te gaan.
Ze staan altijd voor me klaar, no matter what. Een warme maaltijd als mijn moeder geen tijd heeft om te koken, een bed als ze in het buitenland is, stiekem veel te veel zakgeld voor op vakantie, …
Ik kan me eerlijk waar niet voorstellen wat ik zonder hen zou moeten. De dag dat één van hen sterft, sterft een deel van mij. Ik weet nu al dat ik er niet mee zal kunnen omgaan en ik krijg tranen in mijn ogen als ik er alleen nog maar aan dénk dat ik hen ooit zal moeten missen.
Ze zijn goud waard.
wauw super mooi! ik weet hoe het voelt want een maand geleden is mijn opa ook overleden. Immens verdrietig omdat hij alles voor me was 🙁 maar ook vooral omdat nietmand het had zien aankomen en afscheid van hem had kunnen nemen, hij was nog kerngezond. Hij was de opa waar ik hartstike gek op was! heel veel sterkte en gecondoleerd!
Ahh, wat erg, gecondoleerd. Ik vond het een heel mooi en ontroerend verhaal.
Heel veel sterkte!
Een brok in mijn keel, heel mooi.
Sterkte.
wat een prachtig stukje, gecondoleerd en sterkte. het onroerde me
prachtig verhaal maar de tranen lopen over mijn wangen.
Gecondoleerd en veel strekte
Wauw, echt heel mooi geschreven! Tranen in mijn ogen ervan gewoon, sterkte Angel!
Tranen in mijn ogen *snif*
wat een mooi verhaal. Gelukkig heb je veel goede herineringen aan je opa en oma. Ik heb helaas beide opa’s nooit echt mogen leren kennen.
Gecondoleerd <3
heel mooi geschreven, Angel. gecondoleerd met dit grote verlies, je hield zielsveel van hem, en dat weet hij. je hebt hem niet alleen gelaten, en dat is het belangrijkste! heel veel sterkte meid
Ontzettend mooi geschreven.
Gecondoleerd Angel, ik wens je veel sterkte!
prachtig geschreven, heb tranen in me ogen
Wauw wat een ontzettend mooi geschreven artikel, Angel. Heel veel sterkte!
phoe en dan heb je ineens tranen in je ogen en een mega brok in je keel!!
Angel, wat kun je mensen ontroeren en mee laten leven door je verhaal!
Wow!!!
heel veel sterkte!
Wauw, met tranen in mijn ogen gelezen.
Sterkte!
Ook al ben je volwassen, bij oma en opa kan je nog heel even kind zijn.
Pfff zit met tranen in mn ogen en een brok in mn keel.. ben helaas al mijn opa’s en oma’s al verloren. Met name een van mijn oma’s mis ik nog altijd. Vind het een mooie gedachte dat niemand echt dood is zolang er nog mensen zijn die hen in hun hart meedragen..
Prachtige artikel! Ik heb een traantje gelaten, gecondoleerd Angel.
Brok in mijn keel, tranen in mijn ogen.
Sterkte!!!!
Wat een mooi stuk Angel, sterkte!
Mooi geschreven, en geweldig die fantasie van je om een brief te maken, sterkte 🙂
Heel mooi Angel…
Dikke knufff & sterkte!
Met tranen in mijn ogen gelezen, prachtig. Drie maanden geleden dacht mijn opa een longontsteking te hebben, het bleek longkanker. Hij bleef sterk zoals hij is en overwon de ziekte, (operatie). Nu nog hopen dat hij hersteld van al zijn klachten!
xx
Gecondoleerd!
Wauw… *snik**snik* Gecondoleerd!!
Mooie tekst, Angel. Gecondoleerd met het overlijden van je opa. Sterkte.
Tranen in mijn ogen. Sterkte meid!
Ik heb dit met tranen in mijn ogen gelezen. Prachtig geschreven.
Veel sterkte!
Jeetje, ik ben sowieso al een emotioneel wrak, maar dit ontroerde mij zo erg! Ik heb zelf niet zo’n goede band met mijn opa’s of oma’s. Van mijn vaders kant wonen in Duitsland, dus die spreek ik amper en zie ik nooit. Van mijn moeders kant is mijn oma overleden en mijn opa zie ik wel heel vaak en ben toch wel erg gehecht aan hem. Maar zo’n hechte band als die jij omschrijft heb ik nooit gehad. Heel veel sterkte Angel, lijkt me verschrikkelijk dit.
Wat prachtig geschreven! Je opa en oma boften maar met zulke lieve kleindochters.
Gecondoleerd, sterkte!
Wauw ik zit gewoon met tranen in mijn ogen, dit voor een 2e keer te lezen. Wat een ontzettend mooi stuk zeg. Angel, heel veel sterkte deze dagen!
ontzettend mooi geschreven, zit met tranen in mijn ogen..
ik sla mijzelf nog altijd voor mijn kop dat ik mijn oma niet wat meer aandacht heb gegeven in mijn puberjaren terwijl ze er altijd voor me is geweest, op dezelfde manier als jouw opa. ze is vorig jaar overleden terwijl ik zwanger was van mijn eerste kindje, zo verdrietig dat ze hem niet vast heeft kunnen houden maar ik geloof er heilig in dat ze hem ziet vanuit de hemel en over hem waakt!
boodschap voor iedereen die zn opa/oma nog heeft: ga eens wat vaker langs en laat ze weten dat je om ze geeft!