Beautyfact: wrijven van parfum breekt moleculen?

Van de week ontving ik een cool mailtje van een bezoeker in mijn inbox. Of ik als ex-analist zijnde niet een soort Myth Busters artikel kon schrijven maar dan met beautygerelateerde fabeltjes en feiten. Zoiets als het artikel over poriën of chocola, maar nu moest het gaan over parfum. Ze had namelijk iets gelezen over het kapotwrijven van moleculen als je parfum op je polsen aanbrengt en ze vervolgens tegen elkaar aanwrijft, maar ze had hier zo haar vraagtekens bij. Ze vond mij de aangewezen persoon om het tot op de bodem uit te zoeken.

Mijn andere 'nerdy' artikelen:
– hoe werkt mood polish?
– hoe werkt crackle polish?
– krijg je puistjes van chocola?
– stomen, zinvol of niet?
– poriën kunnen zich niet openen of sluiten!

Iets wat ik inderdaad altijd heb gehoord en gelezen over parfum is dat je, nadat je het hebt aangebracht op je pols, je polsen nooit en te nimmer tegen elkaar aan moet wrijven. Waarom? Omdat het de geurmoleculen kapot zou maken en zo het natuurlijke proces van de geurontwikkeling zou verstoren wat uiteindelijk leidt tot een hele andere of zelfs stinkende geur. Bah, dat willen we natuurlijk niet! Daarom waarschuwen we onze vriendinnen angstvallig bij het zien van 'wrijvende polsen'. 'Niet doen!' gillen we. 'Dat MAG niet! Dat maakt de geur kapot en nu gaat-ie anders ruiken en nu heb je alles verpest!'. Of iets in die trant.

Maar waar komt dit verhaal dan eigenlijk vandaan? Voor zover ik weet zijn moleculen niet zo makkelijk kapot te krijgen. Op het lab heb ik wel pogingen gedaan hoor. Ik was dan minimaal een dag bezig en druk in de weer met allerlei enzymen die ik minimaal een half uur met de moleculen moest laten incuberen (en dat een paar keer achter elkaar, afgewisseld met wasstappen) om het uiteindelijk kapot te krijgen, zodat ik het kon oogsten en zuiveren. I'm just sayin' it wasn't easy! Maar in de magazines en op internet kom ik alleen maar tegen dat 3 seconden wrijven alles overhoop kan halen. Dat rijmt gewoon niet. En dus ging ik op onderzoek uit.

In mijn leerboeken kon ik niets specifieks over geurmoleculen vinden dus besloot ik een aantal professionals te benaderen. Parfumtrainers van o.a. Givenchy, Fendi en Kenzo gaven me ongeveer hetzelfde antwoord als wat je overal al leest: 'Ja, de moleculen wrijf je kapot zodat de geur niet ontwikkelt zoals het oorspronkelijk bedoeld is.' Parfumtrainers van Dior gaven een soortgelijk antwoord, maar waren iets sceptischer. 'Het is niet per se slecht, de moleculen gaan niet echt kapot, dat zou trouwens ook niet mogen met kwaliteitsparfum. De geur wordt niet helemaal anders, maar wrijven belemmert het natuurlijke proces wel enigszins. We raden het daarom wel af.'

De parfumtrainers gaven me dan wel antwoord, maar geen van allen kon me exact uitleggen hoe het dan kwam dat moleculen zomaar kapotgewreven konden worden. Ik was niet tevreden met deze antwoorden en zette mijn zoektocht zodoende voort. Dankzij een goede tip van een Beautylab bezoeker kwam ik bij Fred Tabak uit, parfumeur bij IFF, een Nederlands bedrijf dat parfums ontwikkelt. Fred ontwikkelt parfums en weet er inhoudelijk dus veel van af. Toen ik hem vroeg naar deze kwestie kon hij nog net zijn lach inhouden. 'Een fabeltje is het. Natuurlijk gaan moleculen niet kapot tijdens wrijven, daar is wat meer geweld voor nodig.'

Maar goed, een fabeltje is er ook niet voor niets, waar komt het dan va

ndaan? Fred had er geen verklaring voor, maar dacht even hardop.

'Polsen zijn sowieso makkelijk om parfum op aan te brengen als je in een parfumerie bent. De plek is handig omdat je er zelf aan kunt ruiken en daarbij is die plek een van de warmere plekken van het lichaam. Door wrijven vergroot je het oppervlak van de plek waar je het parfum hebt aangebracht waardoor er meer verdamping plaatsvindt. Op deze manier vervliegt de alcohol sneller, wat prettig is als je wilt weten hoe een geur echt ruikt. Het snellere verdampen zou eventueel iets invloed kunnen hebben op de geur, maar het lijkt me sterk dat wrijven de hele geurontwikkeling verstoort. Dan zouden wij parfumeurs toch iets niet goed doen, denk je niet!

Wrijven zorgt ervoor dat de huid iets wordt verwarmd, wat eventueel voor een iets snellere geurontwikkeling zorgt, maar niet voor een hele andere. Trouwens, als wrijving parfummoleculen kapot zou maken, zouden we dus niet eens fatsoenlijk onze kleding aan kunnen trekken, want dat geeft toch ook wrijving.'

The man's got a point.

Het eindoordeel van de parfumeur was vrij simpel: there's no such thing as parfummoleculen kapotwrijven.

Kapotwrijven is dan misschien een fabeltje, maar ik denk dat een snellere verdamping en een iets warmere lichaamstemperatuur (als resultaat van polsen wrijven) wel degelijk wat invloed kan uitoefenen op de natuurlijke ontwikkeling van een parfum. Een parfum zal echt niet heel anders gaan ruiken of zelfs gaan stinken, maar als de topnoot sneller overgaat in het hart of als het hart sneller overgaat in de basis dan 'de bedoeling is' snap ik dat de geur ietsje kan afwijken van hoe de geur oorspronkelijk bedoeld was.

Maar goed, de meeste parfums bevatten zo'n 35 tot 60 ingrediënten en dat is behoorlijk veel. Knap persoon die daadwerkelijk een groot verschil zal merken in geurontwikkeling. Misschien denk je verschil te ruiken, maar er spelen natuurlijk ook andere factoren mee, zoals de pH van je huid, het aantal geurreceptoren in onze neus (wat onze persoonlijke reuk bepaald), hormoonhuishouding en het weer. Een parfum op een warme huid in de zon ruikt anders dan een parfum op een droge huid in de winter, om maar even iets te noemen.

Laten we het dus nooit meer over kapotwrijven van moleculen hebben. In plaats daarvan zeggen we heel wijs dat door wrijven het oppervlakte wordt vergroot wat zorgt voor snellere (alcohol)verdamping en dat de lichaamstemperatuur wordt verwarmd waardoor de natuurlijke geurontwikkeling kan worden versneld. We hoeven de polsen van onze vriendinnen dus niet meer linea recta uit elkaar te trekken terwijl we paniekerig schreeuwen dat de wereld vergaat. Weer een last van je schouders!

Voor de mensen die dit wel altijd al hebben gedaan, no need to feel ashamed. Het staat in alle magazines, het wordt zelfs verteld tijdens professionele parfumtrainingen en toen ik nog als kassameisje bij Douglas werkte was ik er ook heilig van overtuigd dat je parfum 'kapot' kon wrijven aangezien mijn collega's het daar altijd over hadden. Zo zie je maar weer! Ik probeer niemand onderuit te halen die anders beweert, ik wil alleen dat jullie correct geïnformeerd worden.

Iedereen heeft zo weer haar eigen manier van parfum aanbrengen. De een laat het drogen aan de lucht, de ander wrijft de polsen lekker tegen elkaar aan en weer iemand anders sprayt een wolkje parfum in de lucht en huppelt er doorheen. It's all good!

Ik hoop dat jullie het interessant vonden om een beautygerelateerd onderwerp eens stevig onder de loep te nemen. Ik hoop ook dat jullie je niet aangevallen voelen omdat de mythe is 'gebust', maar dat jullie dit artikel zien als iets leerzaams. Heb je nog een ander interessant onderwerp waar je graag het fijne van wilt weten? Laat het achter in de comments en dan zal ik het tot op de bodem uitzoeken. 

Until next time,
Serena Verbon